در شهرستان بروجرد تعداد زیادی حمام تاریخی چه در شهر و چه در روستاها وجود دارد که توجه به این مؤلفه تاریخی از سوی متولیان امر خالی از لطف نیست.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد در رابطه با حمام‌های تاریخی این شهر، گفت: در حال حاضر ۴۳ حمام تاریخی ارزشمند در سطح شهرستان شناسایی‌شده است.
حجت اله یارمحمدی تصریح کرد: از این ۴۳ حمام تاریخی، تعداد ۵ حمام در داخل شهر بروجرد مستقر هستند که در روزگاران گذشته در آن‌ها به روی مردم شهر باز بوده و آتشدان آن‌ها روشن و به‌عنوان گرمابه عمومی استفاده می‌شده‌اند.
یارمحمدی، ادامه داد: مابقی حمام‌های تاریخی در سطح روستاهای شهرستان وجود دارد که البته اثری ارزش تاریخی دارند و ازلحاظ ساختاری و معماری به دوره‌های قبل تعلق دارد و ارزشمند هستند وگرنه حمام‌هایی هم هستند که قدیمی بوده ولی ارزش تاریخی ندارند.
او گفت: در حال حاضر قدیمی‌ترین حمام در بروجرد حمام «امام‌جمعه» در محل بازار بروجرد است که متعلق به دوران صفوی بوده و در کنار آن، حمام‌های «سید بحرالعلوم»، «آخوند»، «سیدهای قدقون» قرار دارند و این ۴ حمام به ثبت ملی رسیده‌اند.
حمام تاریخی «سید بحرالعلوم» در تصرف مالکین
یارمحمدی بابیان اینکه در راستای مرمت حمام «سید» و «سیدهای قدقون» شهر اقداماتی انجام داده‌ایم، اظهار داشت: یک اقدام مرمتی استحفاظی برای حمام‌های «قدقون» در دو فصل جداگانه در سال‌های گذشته و همچنین بام سازی حمام «سید بحرالعلوم» به‌عنوان اقدامی استحفاظی انجام‌شده است.
او افزود: به جهت فضای معماری حمام تاریخی «سید بحرالعلوم» بروجرد و به دلیل اینکه به مجموعه تاریخی «طباطبایی‌ها» نزدیک است از ارزش تاریخی فوق‌العاده برخوردار است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد، تصریح کرد: این حمام در ید مالکینی بوده که تلاش کردیم تا به امروز بخشی از طلب مالکین را پرداخت کنیم و به دلیل تعدد مالکین بخشی از طلب هم در زمان مناسب پرداخت می‌شود تا در آینده‌ای نزدیک این اثر ارزشمند با همراهی و همکاری مالکین به‌طور کامل در ید سازمان قرار بگیرد.
یارمحمدی، ادامه داد: پس‌ازآن که در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت اقدامات مرمتی تکمیلی روی آن انجام می‌شود و به دلیل دارا بودن ویژگی‌های خاص تغییر کاربری در این اثر تاریخی را خواهیم داشت.
او بیان داشت: حمام «سید بحرالعلوم» بروجرد از فضاهای رخت‌کن، سردینه، گرمینه، آتشدان (تیون) برخوردار بوده که وسعت آن بیش از ۸۰۰ مترمربع است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد، گفت: این بنای تاریخی از بناهای دوران قبل از قاجار است که به یادگار مانده، اما پس از برداشتن پلاسترهایی که به آن افزوده‌شده به‌طور دقیق مشخص می‌شود این اثر به چه دوره‌ای از تاریخ تعلق دارد.
یارمحمدی با اشاره به حمام قدیمی روستای «گیجالی پایین» از توابع بخش مرکزی بروجرد نیز، ادامه داد: این حمام همانند دیگر حمام‌های قدیمی موجود در روستاها از یک الگو تبعیت می‌کنند و دارای ارزش تاریخی به آن صورت که مدنظر مردم هست، نیست.
او گفت: حمام قدیمی روستای «گیجالی پایین» بروجرد چندین سال است که غیرقابل استفاده بوده و البته برای مرمت و بازسازی آن با رایزنی‌های که با مرکز استان داشتیم مبلغی اعتبار اختصاص‌یافته که رقم آن اندک است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد، تأکید کرد: برای مرمت حمام‌های تاریخی بروجرد اعتبارات خاصی در سازمان تعریف‌نشده است و تنها پروژه‌ای که شامل اعتبار شد حمام تاریخی «سید بحرالعلوم» است که سال گذشته از محل اعتبارات سال ۹۵ مبلغی برای مرمت آن اختصاص پیدا کرد.
یارمحمدی افزود: امسال هم اعتبارات ویژه‌ای برای مرمت حمام‌های تاریخی بروجرد در نظر گرفته نشده است اما تلاش می‌کنیم در سال‌های آینده اعتبارات ویژه‌ای برای مرمت این حمام‌ها در سازمان تخصیص پیدا کند.
کمبود اعتبار، مشکل اصلی بازسازی حمام‌ها
فرماندار بروجرد نیز در رابطه با وضعیت حمام‌های تاریخی شهرستان، اظهار داشت: حمام‌های قدیمی جزء ابنیه‌های تاریخی ارزشمند بروجرد است که برخی از این حمام‌ها در زمره آثار تاریخی یا به ثبت ملی رسیده یا پرونده ثبت برخی از آن‌ها هم مانند دیگر آثار تاریخی بروجرد در حال انجام است.
رضا آریایی تصریح کرد: با توجه به تغییر سبک زندگی امروزه مردم همانند گذشته از حمام‌های عمومی استفاده نمی‌کنند و این موضوع نباید مسئولان متولی را از اهمیت وجودی حمام‌های تاریخی غافل کند.
فرماندار بروجرد ادامه داد: توجه به حمام‌های تاریخی هم مانند دیگر آثار تاریخی بروجرد در سال‌های اخیر به دلایل مختلف مورد غفلت قرارگرفته‌اند که مهم‌ترین دلیل آن کمبود اعتبارات کافی برای مرمت و بازسازی این اماکن ارزشمند بوده است.
آریایی بیان داشت: آنچه اهمیت دارد حفظ این ابنیه تاریخی و ارزشمند با همان بافت قدیمی است و این امر با تغییر کاربری برای استفاده بهینه امکان‌پذیر بوده و راهکاری مناسب برای نگهداری میراث فرهنگی بروجرد است.
